Sjedinjene Države saopštile su da pozdravljaju podršku suverenitetu i teritorijalnom integritetu Ukrajine - koju je iskazao predsjednik Srbije Aleksandar Vučić.

Taj stav Vučić je saopštio nakon  sjednice Savjeta za nacionalnu bezbjednost i višednevne upadljive tišine, o stavu Srbije povodom ratnog pohoda koji je na svog susjeda Ukrajinu, u utorak pokrenula Rusija.

“Očigledno kršenje međunarodnog prava i varvarski napad Rusije na demokratsku Ukrajinu moraju odmah prestati”, poruka je Sjedinjenih Država u odgovoru State Departmenta "Glasu Amerike".

U istom danu – Sjedinjene Države najavile su da će se pridružiti sankcijama Evropske unije protiv ruskog predsjednika Vladimira Putina i šefa diplomatije Sergeja Lavrova.

Prethodnih dana, od starta ruske invazije na Ukrajinu, zapadni saveznici objavljivali su kojim će mjerama nastojati da sankcionišu Rusiju – koju znatan dio međunarodne javnosti smatra odgovornom za najveću vojnu ofanzivnu akciju još od vremena Drugog svjetskog rata.

Predsjednik Srbije, međutim, sankcije je pominjao tek u kontekstu da ih Srbija Rusiji neće uvoditi.

"Kako mislite da tako jednostavno preko noći uvedemo sankcije Ruskoj Federaciji, koja jedina nama nije uvela sankcije devedesetih, koja nije uvela sankcije Republici Srpskoj”, odgovorio je na novinarsko pitanje Vučić, dodajući da Rusija brani interese Srbije pred Savjetom bezbjednosti Ujedinjenih nacija.

"Ja sam kriv, ako tražite krivca, ja nisam mislio da treba uvesti sankcije, neki su mislili, ali ja nisam", napomenuo je Vučić. 

State Department, uprkos postavljenom pitanju, za Glas Amerike nije komentarisao odluku državnog vrha Srbije da Rusiji ne budu uvedene sankcije. Evropska unija, pak, do zaključenja teksta nije dostavila odgovore na pitanja.

Svega nekoliko dana ranije, u utorak, Evropska unija je na upit Glasa Amerike odgovorila da očekuje da se Srbija sa njom uskladi u pogledu sankcija protiv Rusije - a Sjedinjene Države da vjeruju da će Srbija stati rame uz rame sa EU u vezi sa Ukrajinom.

“Ovakva kriza ne odgovara predsjedniku Vučiću koji pokušava da sprovode ono što naziva ravnotežom između Istoka i Zapada. Što je zapravo lažna ravnoteža i zadržavanje proruskog i prokineskog pristupa”, ocjenjuje u razgovoru za Glas Amerike Edward Joseph – predavač na vašingtonskom univerzitetu Johns Hopkins.

Joseph smatra da zaključci koje je Vučić iznio poslije sjednice srpskog Savjeta za nacionalnu bezbjednost predstavljaju pokušaj da se sa takvom politikom nastavi.

“Radi se o veoma tankim i malim ustupcima u poređenju sa stvarnim principima međunarodnog prava i teritorijalnog integriteta. Poručio je da je narušavanje ukrajinskog teritorijalnog integriteta pogrešno - ali je propustio da pošalje snažnu osuđujuću poruku. I naravno, očekivano, izbjegao je da uvede sankcije”, ukazuje Joseph, čime je - kako primjećuje - Srbija ostala neusklađena sa Evropskom unijom.

Djeluje li da je Srbija, na neki način, podržala Rusiju? I ako je tako – mogu li se očekivati nekakve posljedice?

Na konferenciji za medije koja je uslijedila poslije njegovog obraćanja, predsjednik Vučić je na direktno pitanje izbjegao da osudi ruski napad na Ukrajinu. Ne morate biti stručnjak ili imati pristup američkim ili evropskim obavještajnim podacima da biste tačno znali šta se dešava u Ukrajini. Radi se o invaziji koju Ukrajina nije isprovocirala. Izbjegao je da je osudi i da se Srbija usaglasi sa sankcijama EU i Sjedinjenih Država.

Odlučeno je da se Srbija ne uskladi sa sankcijama EU i SAD, kakve bi to posljedice moglo da izazove, imajući u vidu da je Srbija na putu pridruživanja?

To tek treba da vidimo. Do sada ih nije bilo - uprkos činjenici da se Srbija nije pridružila sankcionisanju Rusije ili Kine. I ne samo to – već ima riječi hvale za oba režima - u Moskvi i Pekingu. Njihov odnos je veoma jasan i nije snosila posljedice. I ne bi trebalo samo da se usredsredimo na zvaničnu proklamaciju Srbije – već se treba osvrnuti i na izvještavanje provladinih medija. Ono što se govori građanima Srbije je apsolutno sramotno i pogrešno izvještavanje - uključujući i naslov u tabloidu "Informer" u utorak da je Ukrajina napala Rusiju. Sve su to očigledne laži i propaganda u ime Rusije.

Da li je odluka koju su donijele vlasti Srbije mogući signal da Srbija silazi sa trase pristupanja Evropskoj uniji i više se, ili u potpunosti okreće Rusiji?

Ne, ne. Ovdje se radi o nastavku šarade – kako sam to ranije više puta opisivao. Riječ je o šaradi sprovođenja potrebnih reformi za pridruživanje EU i navodnog balansa između Istoka i Zapada. Vidjeli smo komentare evropske poslanice Viole fon Kramon da Srbiju neusaglašavanje sa EU vodi u samoizolaciju, što je predsjednik Vučić tokom obraćanja odbacio, rekavši da Srbija ne sjedi na dvije stolice. Prema mom mišljenju, poenta je da Vučić sjedi na jednoj stolici – a pretvara se da sjedi na dvije. I svoju politiku pokušava da primjeni na svim poljima. Koja se sastoji od urušavanja demokratije u Srbiji, uvođenja autokratije pod zaštitom Mađarske, koja je članica Evropske unije – vodeće neliberalne sile u EU.

Ostatak intervjua čitajte ovdje.