Dokumenti američkog suda pokazuju da je Milojko Spajić kao fizičko lice bio 16. na listi ulagača u Teraform Labs, u fazi kad je ta firma prikupljala kapital za razvoj i istraživanje projekta sa kriptovalutama, koji je posle četiri godine propao, pišu Vijesti i računaju da, ako crnogorski premijer prije kolapsa nije prodao nijedan od svojih 750.000 tokena luna, izgubio je blizu 90 miliona dolara.

Kripto preduzetnik Milojko Spajić, kako ga predstavljaju Vijesti, među prvima je kao fizičko lice u aprilu 2018. godine investirao u kompaniju južnokorejskog državljanina Do Kvona Teraform Labs (Teraform), potpisivanjem ugovora nekoliko dana prije nego što je ona pod tim imenom osnovana u Singapuru, pokazuju dokumenta američke Agencije za hartije od vrijednosti (SEC), ali i izjave sadašnjeg premijera i podaci o usponu i padu te firme i njenog osnivača iz relevantnih medija, specijalizovanih za tržište kriptovaluta.

Pet godina kasnije, ispostavilo se da je Teraform firma koja je stajala iza piramidalne šeme, u kojoj su preko 40 milijardi dolara izgubili i početni ulagači i mnogi ljudi koji su njene proizvode kupovali na kripto berzama i držali svoj novac u Do Kvonovoj kripto kompaniji, čija je likvidacija najavljena prije nekoliko dana.

Žrtva prevare?

Spajić do sada nikad nije izričito tvrdio da je Do Kvon, koji trenutno u Crnoj Gori čeka da crnogorski sudovi odluče hoće li ga izručiti Sjedinjenim Američkim Državama ili Južnoj Koreji radi suđenja za teška krivična djela, prevario njega lično za 75.000 američkih dolara, već samo firmu koja je ili bila njegova ili u kojoj je radio, zavisno od izjave do izjave.

Upravo je 75.000 dolara iznos na koji se Spajić obavezao da uplati ugovorom od 17. aprila 2018. godine sa Teraformom, prvog dana prikupljanja novca za ovaj projekat, navodi se u dokumentima predatim njujorškom sudu.

Finansijski ekspert objasnio je „Vijestima“ da je Spajić time stekao 750.000 tokena luna po cijeni od 10 centi, koja je bila najmanja od svih koje su plaćali ostali ulagači u kasnijim fazama projekta, prije izlaska na tržište, jer je u prvoj fazi ulaganje najrizičnije zbog čega je i cijena luna tokena bila toliko niska.

Tog i narednog dana, novac za početni razvoj i istraživanje kripto projekta Do Kvonove kompanije, ukupno oko 13,75 miliona dolara, uplatilo je još 14 fizičkih lica i 10 kompanija, pokazuju podaci iz tabele koju je pomoćnik glavnog računovođe SEC-a Avron Elbaum 19. aprila ove godine dostavio njujorškom sudu, pred kojim se sudilo Teraformu i Do Kvonu.

Tera kriptovaluta je finansijski proizvod, dobijen blokčejn tehnologijom, koje je između ostalih, Teraform plasirao na berze, varajući investitore da njihovu tehnologiju koristi poznati korejski kripto platni sistem Chai za svoje poslovanje, tvrdio je SEC pred sudom.

Druga prevara ulagača, tvrdio je SEC, bila je da će tržišna vrijednost jednog novčića Tera uvijek automatski iznositi jedan američki dolar, što nije bilo tačno.

Luna token, koji se kasnije mogao prodavati, služio je da Teraform prikupi početni kapital, i da je projekat uspio, donio bi ulagačima najveći profit.

U tabeli Elbauma navedeni su iznosi iz ugovora, kao i iznosi uplaćeni u gotovini na račun Teraforma, ali je rubrika za neke ulagače o uplati ostala prazna, među kojima i za Spajića.

Izgubio 90 miliona?

Prema navodima iz dokumenta SEC-a, može se zaključiti da su ovi ulagači, među kojima je i Spajić, platili ugovoreni iznos kritpovalutama, a što je potvrdio i finansijski ekspert sa kojima su Vijesti komunicirale.

Vrijednost kriptotokena luna dostigla je u jednom momentu na proljeće 2022. godine iznos od preko 119 dolara, da bi nekoliko dana kasnije bila blizu nule.

Ako Spajić prije kolapsa nije prodao nijedan od svojih 750.000 tokena luna, izgubio je blizu 90 miliona dolara, koliko su tokeni vrijedili početkom aprila 2022. godine.

Spajić ni Vladina služba za odnose s javnošću nisu odgovorili na pitanje „Vijesti“ koliko je premijer imao luna tokena neposredno prije kolapsa.

Nekoliko sagovornika „Vijesti“ reklo je da im se Spajić žalio kako je izgubio ogroman novac zbog kolapsa lune/tere. Jedan od eksperata za finansije rekao je listu da je Spajić najvjerovatnije zadržao barem dio ovih tokena, jer da ih je sve prodao ranije, „ne bi bio prevaren“.

Međutim, ako je svoje tokene prodavao po cijeni većoj nego što ih je kupio, morao je da plati porez na kapitalnu dobit u Crnoj Gori, gdje se vodi kao rezident najkasnije od 2020. godine.

Teraform i Do Kvon proglašeni su odgovornim za prevaru ulagača, a sa SEC-om sklopili su nedavno sudsko poravnanje po kojem firma treba da plati 4,37 milijardi u novčanim kaznama i kamatama, a propali kralj kriptovaluta oko 200 miliona dolara u fond za nadokandu štete ulagačima sa svog računa u švajcarskoj Sygnum banci kao i sa ostalih računa, kriptovaluta i tokena PYTH, koje je stekao 18. maja 2021. godine.

Spajić je do sada tvrdio da je njegova firma, ili firma u kojoj je radio, prevarena za 75.000 dolara. Na njegovom Linkedin nalogu stoji da je od marta 2017. do decembra 2020. bio partner u singapurskoj investicionoj kompaniji Das Capital SG. Te firme nema u tabeli koju je Elbaum iz SEC-a kao dokaz dostavio sudu.

„Do Kvon je prevarant koji je prevario milione ljudi, uključujući i moje prijatelje i kompaniju za koju sam radio, a koja je još rane 2018. investirala u ovaj projekat“, saopštio je Spajić 5. juna prošle godine, šest dana uoči parlamentarnih izbora.

Tog dana je objelodanjeno da je Do Kvon u pismu iz pritvora tadašnjem premijeru Dritanu Abazoviću, ministru pravde Marku Kovaču i specijalnom tužiocu Vladimiru Novoviću saopštio da je razgovarao sa Spajićem o finansiranju Pokreta Evropa sad.

Spajić i PES su više puta negirali da ih je Do Kvon finansirao i optužili Abazovića da je kreirao aferu u predizborne svrhe. I Do Kvonov advokat Goran Rodić doveo je u sumnju dijelove njegovog pisma, aludirajući i na to da ga nije samostalno pisao.

Sutradan, jedan od Spajićevih tadašnjih najbližih saradnika Andrej Milović pokazao je pred kamerama TV A plus dio ugovora sa Teraformom.

Opširnije na portalu Vijesti.me.