Fond za humanitarno pravo poslao je Javnom tužilaštvu za ratne zločine urgenciju da postupi po krivičnoj prijavi protiv Ratka Adžića, a koji je napao srednjoškolce u Beogradu dana 17.12.2024. godine. 

U nastavku prenosimo saopštenje Fonda za humanitarno:

Počiniocima ratnih zločina je mjesto u zatvoru, ne u javnom prostoru...

Nakon medijskih izvještaja o nasilničkom ponašanju Ratka Adžića prema studentima i srednjoškolcima koji su mirno odavali počast stradalima u obrušavanju nadstrešnice u Novom Sadu i pozivali na odgovornost institucija, Fond za humanitarno pravo (FHP) je 19. decembra 2024. godine uputio urgenciju Javnom tužilaštvu za ratne zločine (JTRZ) sa ciljem da se dobiju konkretne informacije o postupanju po krivičnoj prijavi koju su FHP i Udruženje porodica nestalih općine Ilijaš (Bosna i Hercegovina) podnijeli protiv Adžića 2016. godine.

Krivična prijava je podnijeta pod osnovanom sumnjom da su Ratko Adžić i drugi odgovorni za ratne zločine i zločine protiv čovječnosti počinjene nad nesrpskim stanovništvom u opštini Ilijaš 1992. godine. Postupanje JTRZ po toj krivičnoj prijavi bilo bi višestruko korisno za društvo u Srbiji. Utvrđivanje individualne odgovornosti za teška krivična dela počinioce ratnih zločina po pravilu uklanja iz javnog prostora, čineći ga sigurnijim za građane. U ovom slučaju, ono bi onemogućilo i da obrazovnovaspitni rad sa srednjoškolcima realizuje osoba za koju postoji osnovana sumnja da je učestvovala u ubistvima, silovanjima, zlostavljanju i pljački civila. Pravovremeno, efikasno i adekvatno kažnjavanje kršenja ljudskih prava u prošlosti također utiče na izgradnju odgovornosti u društvu i doprinosi jačanju vladavine prava u kojoj su svi jednaki pred zakonom i kažnjivi za njegovo kršenje.

Da je procesuiran za zločine sa kojima se dovodi u vezu, Ratko Adžić ne bi danas predstavljao prijetnju građanima na ulici, niti bi bilo moguće da događaj kao što je obrušavanje nadstrešnice toliko dugo ostane nekažnjen.

Činjenice

Tokom maja i juna 1992. godine, srpske snage sigurnosti kojima su komandovali Ratko Adžić i Krizni štab vršile su masovna ubistva, silovanja, zlostavljanja i pljačke civila prilikom napada na nesrpska sela u opštini Ilijaš.

U napadu na selo Lješevo, 4. juna 1992. godine, srpske snage su nakon granatiranja ubile 22 civila, među kojima su bile tri žene. Civili, uključujući žene i djecu, bili su nezakonito zatvarani u najmanje sedam zatočeničkih objekata, uglavnom u školama i fabrikama, gdje su bili izloženi maltretiranju i nečovječnom postupanju. U tim objektima bilo je zatočeno preko 300 Bošnjaka i Hrvata, mještana opštine Ilijaš.

Krivičnom prijavom protiv Adžića obuhvaćeni su, također, ubistva i prisilni nestanci najmanje 67 civila izvršeni prilikom napada na sela ili tokom zatočeništva u logorima. Posmrtni ostaci žrtava pronađeni su 1996. godine u dvije masovne grobnice u opštini Ilijaš – Lješevo i Žerovanj – a više njih još uvijek se vode kao nestali.

Osim toga, Krizni štab je tokom 1992. godine sprovodio niz diskriminatornih mera protiv mještana Ilijaša, među kojima su otpuštanje s posla, oduzimanje imovine i prisilno premještanje nesrpskog stanovništva iz Ilijaša. Srpske oružane snage su u istom periodu razorile veliki broj historijskih i vjerskih objekata u Ilijašu.

Javno tužilaštvo za ratne zločine još uvijek nije podiglo optužnicu ni protiv Ratka Adžića ni protiv drugih počinilaca za koje postoje dokazi da su učestvovali u zločinima opisanim u krivičnoj prijavi FHP-a.

Ratko Adžić je danas penzionisani profesor fizike Filološke gimnazije u Beogradu i živi na Novom Beogradu.